Γάμος ή Σύμφωνο Συμβίωσης; Ο Πλήρης Οδηγός για τα Δικαιώματα και τις Υποχρεώσεις στην Ελλάδα

Το να δεσμεύεται κανείς είναι μια από τις ωραιότερες αποφάσεις στη ζωή ενός ζευγαριού. Αλλά πέρα από τα συναισθήματα, αυτή η δέσμευση παίρνει μια νομική μορφή που έχει συγκεκριμένες συνέπειες στην καθημερινότητά σας και στο μέλλον σας. Στην Ελλάδα, οι δύο κύριες μορφές ένωσης είναι ο Γάμος και το Σύμφωνο Συμβίωσης.

Η επιλογή μεταξύ αυτών των δύο, κάθε άλλο παρά απλή τυπικότητα, είναι μια σημαντική απόφαση που αξίζει βαθιάς σκέψης. Ποιο προσφέρει περισσότερη προστασία; Ποιο είναι πιο ευέλικτο; Ποιο ταιριάζει καλύτερα στο δικό σας σχέδιο ζωής;

Αυτός ο οδηγός είναι εδώ για να φωτίσει την επιλογή σας, συγκρίνοντας απλά και αντικειμενικά τις δύο συμφωνίες σε όλα τα βασικά σημεία.

---

 

## Η Μεγάλη Σύγκριση: Γάμος vs. Σύμφωνο Συμβίωσης

 

Ας αφήσουμε τις προκαταλήψεις. Ορίστε τι πραγματικά διαφοροποιεί τις δύο ενώσεις.

1. Η Φύση της Δέσμευσης

• Γάμος: Είναι ένας θεσμός, ταυτόχρονα σύμβαση και τελετή, που δημιουργεί οικογενειακούς δεσμούς. Οι σύντροφοι γίνονται «σύζυγοι» με αμοιβαία καθήκοντα (όπως η υποχρέωση για συμβολή στις οικογενειακές ανάγκες).

• Σύμφωνο Συμβίωσης: Είναι μια σύμβαση που καταρτίζεται συμβολαιογραφικά. Οργανώνει την κοινή ζωή δύο «συντρόφων» (ή συμβιούντων) και συχνά θεωρείται πιο σύγχρονο και ευέλικτο.

2. Περιουσία και Φόροι

• Φόροι: Σε αυτό το σημείο, τα δύο καθεστώτα είναι σχεδόν πανομοιότυπα. Και στις δύο περιπτώσεις, μπορείτε να κάνετε κοινή φορολογική δήλωση, κάτι που συχνά είναι επωφελές.

• Περιουσία (Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΦΟΡΑ):

  • Γάμος (εξ ορισμού): Στην Ελλάδα, το προεπιλεγμένο καθεστώς είναι η περιουσιακή αυτοτέλεια. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας παραμένει κύριος της περιουσίας που αποκτά κατά τη διάρκεια του γάμου. Ωστόσο, υπάρχει το δικαίωμα αξίωσης στα «αποκτήματα», δηλαδή στην περιουσιακή αύξηση του άλλου συζύγου εφόσον συνέβαλε σε αυτή.

  • Σύμφωνο Συμβίωσης: Και εδώ ισχύει η περιουσιακή αυτοτέλεια. Ο κάθε σύντροφος παραμένει ιδιοκτήτης των περιουσιακών στοιχείων που αποκτά. Ωστόσο, οι σύντροφοι μπορούν να ρυθμίσουν διαφορετικά τις περιουσιακές τους σχέσεις μέσα στο ίδιο το σύμφωνο.

3. Προστασία σε Περίπτωση Θανάτου (ΤΟ ΚΡΙΣΙΜΟ ΣΗΜΕΙΟ) Εδώ η ελληνική πραγματικότητα διαφέρει σημαντικά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

• Γάμος: Ο επιζών σύζυγος είναι αυτομάτως κληρονόμος εξ αδιαθέτου και προστατεύεται από τον νόμο. Κληρονομεί μέρος της περιουσίας και μπορεί να δικαιούται σύνταξη χηρείας.

• Σύμφωνο Συμβίωσης: Ο επιζών σύντροφος ΕΙΝΑΙ επίσης κληρονόμος εξ αδιαθέτου, ακριβώς όπως και ο σύζυγος. Με τον νόμο του 2015, το σύμφωνο συμβίωσης παρέχει πλήρη κληρονομικά δικαιώματα. Η σύνταξη διαθήκης παραμένει πάντα μια καλή πρακτική για περαιτέρω διασφάλιση.

4. Παιδιά Σήμερα, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις απέναντι στα παιδιά (γονική μέριμνα, διατροφή...) είναι τα ίδια είτε είστε παντρεμένοι είτε έχετε σύμφωνο συμβίωσης. Η μόνη διαφορά έγκειται στην πατρότητα: σε ένα παντρεμένο ζευγάρι, ο σύζυγος τεκμαίρεται αυτόματα ότι είναι ο πατέρας του παιδιού. Σε ένα ζευγάρι με σύμφωνο, ο πατέρας πρέπει να κάνει αναγνώριση πατρότητας.

5. Χωρισμός

• Γάμος: Ο χωρισμός γίνεται μέσω της διαδικασίας του διαζυγίου, η οποία απαιτεί δικαστική απόφαση.

• Σύμφωνο Συμβίωσης: Η λύση του συμφώνου είναι πολύ πιο απλή. Μπορεί να γίνει με κοινή συμφωνία ενώπιον συμβολαιογράφου ή ακόμη και μονομερώς. Η διαδικασία είναι γρήγορη και λιγότερο δαπανηρή.

---

 

## Συμπέρασμα: Θεσμική Αναγνώριση ή Μέγιστη Ευελιξία;

 

Δεν υπάρχει απόλυτα «καλύτερη» επιλογή. Η καλύτερη επιλογή είναι αυτή που ταιριάζει στο ζευγάρι σας και στις προτεραιότητές σας.

• Ο Γάμος παραμένει ο θεσμός με το μεγαλύτερο συμβολικό βάρος και την πιο επίσημη αναγνώριση.

• Το Σύμφωνο Συμβίωσης προσφέρει παρόμοια προστασία με μεγαλύτερη ευελιξία και απλότητα, ειδικά σε περίπτωση χωρισμού.

Αφιερώστε χρόνο για να συζητήσετε αυτά τα σημεία μαζί. Όποια κι αν είναι η απόφασή σας, θα είναι η πρώτη πράξη οικοδόμησης του κοινού σας μέλλοντος.