Πώς Γνωρίζονταν τα Ζευγάρια Παλιά; Μια Σύντομη Ιστορία του Έρωτα στην Ελλάδα

Σήμερα, για να βρει κανείς τον έρωτα, αρκούν μερικά "swipes" σε μια οθόνη. Οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο που συναντιόμαστε, κάνοντας τη διαδικασία ταυτόχρονα απλούστερη και απείρως πιο περίπλοκη. Πώς τα καταφέρναμε όμως παλιά; Πώς γνωρίστηκαν, αγαπήθηκαν και δεσμεύτηκαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, και οι γενιές πριν από αυτούς;

Η ιστορία του σχηματισμού των ζευγαριών είναι μια συναρπαστική περιπέτεια, ένας καθρέφτης της εξέλιξης της κοινωνίας μας, των αξιών μας και της ίδιας της αντίληψής μας για την αγάπη.

Ελάτε μαζί μας για ένα μικρό ταξίδι στον χρόνο, από το γάμο από συνοικέσιο στον έρωτα με ένα κλικ.

Μέχρι τον 19ο αιώνα: Το Προξενιό πριν από τον Έρωτα

Για αιώνες, σε όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, ο γάμος δεν ήταν υπόθεση καρδιάς, αλλά υπόθεση λογικής και συμφέροντος. Ήταν ένα κοινωνικό και οικονομικό συμβόλαιο, που κανονιζόταν από τις οικογένειες μέσω του προξενιού. Η αγάπη, αν ερχόταν, ήταν ένα μπόνους, όχι προαπαιτούμενο.

• Ο Στρατηγικός Γάμος: Παντρεύονταν για να ενώσουν περιουσίες, να εδραιώσουν οικονομικές θέσεις ή να σφραγίσουν συμμαχίες. Η προσωπική γνώμη των μελλονύμφων σπάνια λαμβανόταν υπόψη, και η προίκα της νύφης ήταν καθοριστικός παράγοντας.

• Η Ελεγχόμενη Γνωριμία: Οι συναντήσεις ήταν αυστηρά πλαισιωμένες από την οικογένεια και την κοινότητα (πανηγύρια, εκκλησιαστικές γιορτές). Η ιδέα μιας τυχαίας συνάντησης και του «κεραυνοβόλου έρωτα» ήταν σχεδόν ανύπαρκτη.

Αρχές 20ού αιώνα: Η Εμφάνιση του Ρομαντικού Έρωτα

Ένας νέος άνεμος πνέει στην Ευρώπη και φτάνει στην Ελλάδα. Επηρεασμένη από τα μυθιστορήματα και τους ποιητές, μια νέα έννοια επιβάλλεται: ο ρομαντικός έρωτας. Η επιλογή της καρδιάς αρχίζει να υπερισχύει της οικογενειακής λογικής, τουλάχιστον σε ιδανικό επίπεδο.

• Η Επιλογή της Καρδιάς (υπό επίβλεψη): Οι νέοι αρχίζουν να μπορούν να επιλέγουν τον σύντροφό τους, αλλά το φλερτ παραμένει πολύ κωδικοποιημένο και κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της κοινωνίας. Η βραδινή «βόλτα» στην πλατεία του χωριού γίνεται ο κατεξοχήν τόπος συνάντησης.

• Το Επίσημο Ζήτημα: Ο άνδρας πρέπει επίσημα να ζητήσει το χέρι της αγαπημένης του από τον πατέρα της, αποδεικνύοντας ότι η οικογένεια διατηρεί ουσιαστικό λόγο στην ένωση.

Μετά τον Πόλεμο: Η Απελευθέρωση της Αγάπης

Ο 20ός αιώνας είναι αυτός όλων των επαναστάσεων. Η αστικοποίηση, η χειραφέτηση των γυναικών και οι κοινωνικές αλλαγές θα ανατρέψουν τις παλιές συμβάσεις.

• Νέοι Τόποι Συνάντησης: Το ζευγάρι δεν σχηματίζεται πλέον μόνο στην πλατεία, αλλά στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά, στα καφέ, σε βραδιές με φίλους. Ο χώρος της συνάντησης διευρύνεται σημαντικά.

• Η Αγάπη γίνεται Ιδιωτική Υπόθεση: Ο οικογενειακός έλεγχος εξασθενεί. Η μεγάλη τομή έρχεται με την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου το 1983, που καταργεί και επίσημα τον θεσμό της προίκας και καθιερώνει την πλήρη ισότητα των συζύγων. Η επιλογή συντρόφου γίνεται μια ολοένα και πιο προσωπική και οικεία απόφαση.

21ος αιώνας: Ο Έρωτας με ένα Κλικ

Η έλευση του διαδικτύου και στη συνέχεια των smartphones προκάλεσε τη μεγαλύτερη μεταμόρφωση στην ιστορία των γνωριμιών.

• Μια Αγορά Αγάπης; Οι ιστότοποι και οι εφαρμογές γνωριμιών πολλαπλασίασαν τις δυνατότητες, επιτρέποντας τη συνάντηση με άτομα πολύ πέρα από τον συνηθισμένο κοινωνικό κύκλο.

• Νέοι Κώδικες, Νέες Προκλήσεις: Αυτή η ελευθερία συνοδεύεται από νέες προκλήσεις: το «παράδοξο της επιλογής» (οι πολλές επιλογές σκοτώνουν την επιλογή), ο φόβος της δέσμευσης, η επιφανειακότητα των πρώτων επαφών που βασίζονται σε μια φωτογραφία...

Συμπέρασμα: Διαφορετικοί Δρόμοι, Μία Παγκόσμια Αναζήτηση

Οι τρόποι γνωριμίας άλλαξαν ριζικά, περνώντας από ένα κοινωνικό συμβόλαιο σε μια υπερ-τεχνολογική προσωπική αναζήτηση. Αλλά κατά βάθος, ο σκοπός παραμένει ο ίδιος: να βρει κανείς έναν άνθρωπο για να μοιραστεί τον δρόμο, να χτίσει αναμνήσεις και να γράψει μια ιστορία.

Όπως κι αν ξεκίνησε, κάθε ιστορία αγάπης αξίζει να γιορτάζεται.