Trouwen, Geregistreerd Partnerschap of Samenlevingscontract? De Complete Gids voor Nederland

Je verbinden is een van de mooiste beslissingen in het leven van een koppel. Maar naast de gevoelens, krijgt deze verbintenis ook een juridische vorm die concrete gevolgen heeft voor jullie dagelijks leven en jullie toekomst. In Nederland zijn de belangrijkste samenlevingsvormen het Huwelijk, het Geregistreerd Partnerschap en het Samenlevingscontract.

Verre van een simpele formaliteit, is de keuze tussen deze statussen een belangrijke beslissing die een grondige overweging verdient. Welke biedt de meeste bescherming? Welke is het meest flexibel? En welke past het best bij jullie levensproject?

Deze complete gids is er om jullie keuze te verhelderen, door de verschillende overeenkomsten op alle essentiële punten eenvoudig en objectief te vergelijken.

De Grote Vergelijking: Huwelijk vs. Geregistreerd Partnerschap vs. Samenlevingscontract

Laten we de vooroordelen vergeten. Hier is wat de samenlevingsvormen echt van elkaar onderscheidt.

1. De Aard van de Verbintenis

• Huwelijk: Dit is een instituut, zowel een contract als een ceremonie, dat familiebanden creëert. De partners worden "echtgenoten" met wettelijke wederzijdse plichten (zoals getrouwheid en bijstand).

• Geregistreerd Partnerschap: Dit is een formele, juridische verbintenis die sterk op het huwelijk lijkt. Het organiseert het leven van twee "partners". De plichten zijn nagenoeg identiek aan die van het huwelijk.

• Samenlevingscontract: Dit is een privécontract, opgesteld bij de notaris. Het regelt voornamelijk praktische en financiële zaken en wordt gezien als de meest flexibele optie.

2. Vermogen en Belastingen

• Belastingen: Voor de Belastingdienst worden gehuwden en geregistreerde partners automatisch als "fiscale partners" beschouwd. Samenwonenden met een contract kunnen dat ook zijn, maar moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen.

• Vermogen (HET GROTE VERSCHIL):

  • Huwelijk & Geregistreerd Partnerschap (standaard): Sinds 2018 trouw je standaard in beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alles wat jullie tijdens het huwelijk of partnerschap vergaren, van jullie samen is (50/50). Bezittingen en schulden van vóór die tijd blijven privé.

  • Samenlevingscontract: Hier is scheiding van goederen de norm. Ieder blijft eigenaar van zijn eigen bezittingen en schulden, tenzij jullie in het contract of bij de aankoop van bijvoorbeeld een huis iets anders afspreken.

3. Bescherming bij Overlijden (HET CRUCIALE PUNT) Hier zijn de verschillen het grootst en het meest onbekend.

• Huwelijk & Geregistreerd Partnerschap: De langstlevende partner is automatisch de wettelijke erfgenaam. Hij of zij erft (een deel van) het vermogen en heeft recht op een nabestaandenpensioen.

• Samenlevingscontract: De partner is GEEN wettelijke erfgenaam. Als een van de partners overlijdt zonder testament, erft de ander absoluut NIETS. Een testament is dus onmisbaar om elkaar te beschermen. Ook is er geen automatisch recht op nabestaandenpensioen vanuit de overheid (ANW).

4. Kinderen De rechten en plichten ten opzichte van kinderen zijn in alle gevallen grotendeels gelijk. Het belangrijkste verschil is het vaderschap: binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap is de mannelijke partner automatisch de wettelijke vader. Bij een samenlevingscontract moet de vader het kind officieel erkennen.

5. Uit Elkaar Gaan

• Huwelijk: De relatie beëindigen kan alleen via een echtscheidingsprocedure bij de rechter.

• Geregistreerd Partnerschap: Kan zonder rechter worden beëindigd, mits er geen minderjarige kinderen zijn en jullie het eens zijn. Dit is eenvoudiger en goedkoper dan een echtscheiding.

• Samenlevingscontract: Kan informeel worden beëindigd. De afspraken uit het contract bepalen hoe bezittingen worden verdeeld.

Conclusie: Maximale Bescherming of Maximale Flexibiliteit? Er is geen absolute "beste" keuze. De beste keuze is degene die past bij jullie relatie en prioriteiten.

• Het Huwelijk blijft de status die de meest complete bescherming en symbolische waarde biedt.

• Het Geregistreerd Partnerschap biedt nagenoeg dezelfde bescherming als het huwelijk, maar met meer flexibiliteit bij de beëindiging.

• Het Samenlevingscontract biedt de grootste flexibiliteit en autonomie, maar vereist proactieve stappen (zoals een testament) voor wederzijdse bescherming.

Neem de tijd om deze punten samen te bespreken. Welke beslissing jullie ook nemen, het zal de eerste bouwsteen zijn van jullie gezamenlijke toekomst.